ગુજરાતી સાહિત્ય | Gujarati Gazal

ચેતના, સંવેદના ને લાગણી તરફ,
આપણે પાછા વળીએ આપણી તરફ.

સર્વનાશી ક્ષણ પછીનો માનવીનો પ્રેમ,
જો મળે તો હું ઢળું એ માગણી તરફ.

તીર જેવાં તીક્ષ્ણ ચહેરાની લડાઈ આ,
આંસુને પાછાં ધકેલો છાવણી તરફ.

મુઠ્ઠી છોડો એક આલિંગન નજીક છે,
હાથ ફેલાવી જુઓ એ તાપણી તરફ.

બહુ થયું ઓછી કરો આ કાપણી હવે,
હાથને વાળો હવે કોઈ વાવણી તરફ.

-શ્યામલ મુનશી

સ્વર : શ્યામલ મુનશી
સ્વરાંકન : શ્યામલ મુનશી

બાઈ હું તો કટકે કટકે કપાઉં,
મોરારીના મનમાં કેમે ના સમાઉં.

દેહ્યુંમાં જાગી દુજા ભવની બળતરા,
લાખ રે ચોર્યાશી ફેર નથી મારે ફરવા.
બાઈ હું તો નમતું ઝોખું ને ના તોળાઉં,
મોરારીના મનમાં કેમે ના સમાઉં.

બાઈ મીરાં કહે મારા ઘટમાં ગુજારો,
ઘૂમ્યો રે વંઠેલ મારા મનનો મુંઝારો.
બાઈ હું તો ઘણું રે લખું ને ના વાંચાઉં,
મોરારીના મનમાં કેમે ના સમાઉં.

-સુરેન ઠાકર ‘મેહુલ’

સ્વર : નિશા કાપડિયા ઉપાધ્યાય
સ્વરાંકન : દક્ષેશ ધ્રુવ

મારી આંખમાં તું વહેલી સવાર સમું પડતી,
ને ઘેરાતી રાત મને યાદ છે, ઘેરાતી રાત તને યાદ છે?
સોનેરી પોયણીઓ ઉઘડતી હોઠમાં ને
થાતું પરભાત મને યાદ છે, થાતું પરભાત, તને યાદ છે?

મારી આંખમાં તું…

ખરબચડું લોહી થતું રૂંવાટીદાર, એવું ચોમાસું ચાર ચાર નેણનું;
ધોધમાર પીંછાનો પડતો વરસાદ, ગામ આખું તણાઈ જતું વેણનું.
છાતીની ઘુમરીમાં ઘુમી ઘુમીને ક્યાંક,
ખોવાતી જાત મને યાદ છે, ખોવાતી જાત તને યાદ છે?

સૂરજ વિનાના અને છાંયડા વિનાના ધોમ તડકા સૂસવાટે હવે રાતના;
લોચનની ભાષામાં ઘટના કહેવાય અને જીવતરની ભાષામાં યાતના.
આવેલું શમણું પણ અવસર થઈ જાય એવા,
દિવસોની વાત મને યાદ છે, દિવસોની વાત તને યાદ છે?

મારી આંખમાં તું વહેલી સવાર સમું પડતી ને
ઘેરાતી રાત મને યાદ છે, ઘેરાતી રાત તને યાદ છે?…
ઘેરાતી રાત તને યાદ છે?…
ઘેરાતી રાત તને યાદ છે?…

-રમેશ પારેખ

સ્વર : આશિત દેસાઈ, હેમા દેસાઈ

મૂળ રે વિનાનું કાયા ઝાડવું રે જી,
એજી એને પડતાં ન લાગે વાર… મૂળ રે૦

એને પ્રેમનાં પાણીડાં સિંચાવજો,
એની મૂરત સૂરત પાણિયાર… મૂળ રે૦

એને સતનાં તે ખાતર પુરાવજો,
એની પાલ્યું પહોંચી પિયાની પાસ… મૂળ રે૦

એને શીલ ને સંતોષ બે ફળ હુવાં જી,
એ જી એ તો અમર ફળ કહેવાય… મૂળ રે૦

કહે રે રવિ ગુરુ ભાણને પ્રતાપે,
એ જી પ્રભુને ભજો તો ભવ પાર રે… મૂળ રે૦

-રવિ સાહેબ

સ્વર : કલ્યાણી કૌઠાળકર

સ્વરાંકન : ગૌરાંગ વ્યાસ

આભને ઘડૂલે દીપે દીવડો
માડી તારાં તેજને અંબાર જો
લાખલાખ તારલા ઝબુકતા માડી તારાં રૂપને શણગાર જો
આભને ઘડૂલે દીપે દીવડો

વાયા રે વાવલિયા માડી વ્હાલથી
વાયા વનવન મોઝાર જો, વાયા વનવન મોઝાર જો
આવ્યા રે અમરાપરના દેશથી
આવ્યા ધરણીને પાર જો
આભને ઘડૂલે દીપે દીવડો

નાનાં રે ઘડૂલા નાનાં દીવડા
નાનાં રે ઘડૂલા નાનાં દીવડા
ઝૂલતા ડૂલતા મઝધાર જો
તારાં રે રખવાળાં માડી દોહ્યલા
લાવો કાળને કિનાર જો
આભને ઘડૂલે દીપે દીવડો

-રમેશ જાની

સ્વર : સુમન કલ્યાણપુર
સ્વરાંકન : પુરૂષોત્તમ ઉપાધ્યાય

પ્રેમમાં ખેંચાણ છે, આવી ગઈ શ્રધ્ધા મને,
એ હવે કહેવાને આવે છે કે ભૂલી જા મને.

કૈંક ખામી આપણા આ પ્રેમનાં બંધનમાં છે,
છૂટવા માટે હજી દેખાય છે રસ્તા મને.

હું તને જોતે તો દુનિયાને પછી જોતે નહિ,
તું મને જોતે તો જોતી થઈ જતે દુનિયા મને.

થાય ટીકા આપની એ પણ મને ગમતું નથી,
હો પ્રશંસા આપની તો થાય છે ઈર્ષા મને.

હાથમાં આવી ગયું’તું એમનું આખું જીવન,
હું હતો ગાફિલ, નહીં દેખાયા એ મોકા મને.

આ સતત અવગણના એની મહેરબાની છે ‘મરીઝ’,
ધીમે ધીમે એ કરી દેવાના બેપરવા મને.

– મરીઝ

સ્વર : સૃષ્ટિ ભટ્ટ

સ્વરાંકન : પુરૂષોત્તમ ઉપાધ્યાય

પાનને તાલી દઈ પાછી વળેલી ચાંદની
વૃક્ષ નીચે થરથરે નીચે ઢળેલી ચાંદની

ઠેક ઝરણાની લહર પરથી લહર પર મારતી
ખળખળાટોથી હરણ પેઠે છળેલી ચાંદની

પોયણી એ વાત પર સંમત હજુ થાતી નથી
આ અમાસી અંધકારો છે બળેલી ચાંદની

વૃક્ષમાં ઝૂલતા પવન સાથે કરે છે કાળક્ષય
કોઈને મળવા સમયસર નીકળેલી ચાંદની

ભાંગતી રાતે દીવાલો ધીરે ધીરે પી ગઈ
સૂના ઊંબર આજુબાજુ પીગળેલી ચાંદની

-રમેશ પારેખ

સ્વર : પ્રથા ખાંડેકર

તારો વિયોગ શ્વાસમાં ડંખો ભરી જશે
જયારે પવન સુગંધના ખેતરને ખેડશે

તારો વિયોગ અતિથિ બની ઘરમાં આવશે
જયારે અજંપો ઓઢીને ઘર સૂઈ ગયું હશે

તારો વિયોગ ધૂમ્ર થઈ આંખ ચોળાશે
જયારે સૂરજ ન આવેલાં સ્વપ્નોને બાળશે

તારો વિયોગ આંખમાં ખંડેર થઈ જશે
જયારે એ તારી શોધમાં ભટકીને થાકશે

તારો વિયોગ વીજળી થઈને પડી જશે
જયારે અજાણ્યાં વાદળો આપસમાં ભેટશે

-જવાહર બક્ષી

સ્વર : કૌમુદી મુનશી