ગુજરાતી સાહિત્ય

આંખમાંથી  શું  ઝરે  છે  શી ખબર
જે  દિવસ  છોડી  દીધું તારું નગર

એક પળ  તારા વિના ના  રહી શકું
તું   રહે  આરામથી   મારા    વગર

જીવથી   એને   વધુ     ચાહીશ  હું
લાવશે  તારા   મિલનની  જે  ખબર

લાગણી    મારી    છે  આયુર્વેદ  શી
એટલે    મોડી    તને   થશે   અસર

હોત    તું   પથ્થર   તો સારું થાત કે
હું   તને   પૂજી  શકત પૂછ્યા  વગર

– મુકેશ જોષી

સ્વર : આલાપ દેસાઈ

વૈષ્ણવજન   તો   તેને  રે  કહીયે  જે પીડ પરાઈ જાણે રે
પરદુઃખે  ઉપકાર કરે તોયે  મન  અભિમાન  ન  આણે  રે

સકળ   લોકમાં   સહુને   વંદે   નિંદા   ન   કરે     કેની   રે
વાચ  કાછ  મન  નિશ્ચલ  રાખે  ધન ધન જનની તેની રે

સમદ્રષ્ટિને     તૃષ્ણા   ત્યાગી    પરસ્ત્રી   જેને    માત   રે
જિહ્વા થકી અસત્ય ન બોલે પરધન  નવ  ઝાલે  હાથ  રે

મોહ માયા વ્યાપે નહિ જેને દ્રઢ  વૈરાગ્ય  જેના મનમાં રે
રામનામશું તાળી રે વાગી સકળ તિરથ તેના  તનમાં રે

વણલોભી  ને   કપટ  રહિત  છે  કામ  ક્રોધ   નિવાર્યા  રે
ભણે  નરસૈયો  તેનું  દર્શન  કરતા  કુળ ઈકોતેર તાર્યા રે

– નરસિંહ મહેતા

સ્વર : કૌશિકી ચક્રવતી

દૂર રહે ત્યારે પણ લાગે આસપાસ તું સાજન
મારા દિલની ધડકન મારી તિવ્ર પ્યાસ તું સાજન

કદી લડખડું તો ઝપ્પ દઈને લઇ લેજે તું બાથે
જીવનપથ પર હાથ ઝાલીને ચાલીશું સંગાથે
મેં ચૂંટેલું મઘમઘતું એક ફૂલ ખાસ તું સાજન
દૂર રહે ત્યારે પણ લાગે આસપાસ તું સાજન

તું છે સરવર સ્નેહ તણું હું એમાં તરતી હોડી
તને પામવા ખળખળ કરતી નદી જેમ હું દોડી
હું શ્ર્વસતી પળપળ એ પુલકિત પરમ શ્ર્વાસ તું સાજન
દૂર રહે ત્યારે પણ લાગે આસપાસ તું સાજન

દૂર રહે ત્યારે પણ લાગે આસપાસ તું સાજન
મારા દિલની ધડકન મારી તિવ્ર પ્યાસ તું સાજન

– રીનલ પટેલ

સ્વર : ડો ફિરદોશ દેખૈયા

સ્વરાંકન : ડો ફિરદોશ દેખૈયા

ડેલીએથી પાછા મ વળજો, હો શ્યામ
મેં તો ઠાલાં દીધાં છે મારા બારણાં

પાછલી તે રેણની નીંદરની કામળી
આઘી હળસેલતીક જાગું
દયણે બેસુંને ઓલી જમનાના વ્હેણની
ઘુમ્મરીમાં બૂડતી લાગું

બારણાંની તડમાંથી પડતા અજવાસને
ટેકે ઊભી રે મારી ધારણા
મેં તો ઠાલાં દીધાં છે મારા બારણાં

કૂકડાંની બાંગ મોંસૂઝણાંની કેડીએ
સૂરજની હેલ્ય ભરી આવે
કોડના તે કોડિયે ઠરતા દીવાને ફરી
કાગડાના બોલ બે જગાવે

ખીલેથી છૂટતી ગાયુંની વાંભ મુંને
બાંધી લ્યે થઈને સંભારણાં
મેં તો ઠાલાં દીધાં છે મારા બારણાં

ડેલીએથી પાછા મ વળજો, હો શ્યામ
મેં તો ઠાલાં દીધાં છે મારા બારણાં

-રમેશ પારેખ અને અનિલ જોશી
[ સહિયારી રચના ]

સ્વર : રવિન નાયક

વરસું તો હું ભાદરવો ને સળગું તો વૈશાખ;
મારી પાસે બે જ વિકલ્પો, કાં આંસુ કાં રાખ.

ઘેરાઉં તો વાદળ કાળા, વિખરાઉં તો વ્હાલ
ભિંજાઉં તો શ્રાવણ છલબલ, કોરું તો દુષ્કાળ

બીડાઉં તો સ્વપ્ન સલુણું, ઊઘડું તો હું આશ
મારી પાસે બે જ વિકલ્પો, કાં આંસુ કાં રાખ.

વરસું તો હું ભાદરવો…

ફોરું તો હું ફૂલ અને જો બટકું તો હું ડાળ
ચાલું તો હું પંથ અને ભટકું તો અંતરિયાળ

ઊડું તો આકાશ, નહિ ઊડું તો ઘાયલ શ્વાસ
મારી પાસે બે જ વિકલ્પો, કાં આંસુ કાં રાખ.

વરસું તો હું ભાદરવો ને સળગું તો વૈશાખ;
મારી પાસે બે જ વિકલ્પો, કાં આંસુ કાં રાખ.

વરસું તો હું ભાદરવો…

સ્વરઃ નયના ભટ્ટ

ગીતઃ ભગવતીકુમાર શર્મા

સંગીતઃ હરીશ ઉમરાવ