ગુજરાતી સાહિત્ય

એના ભરોસે કાયમ, જીવ્યો છું એવું કયા છે?
તો પણ કદી હું એને, ભૂલ્યો છું એવું કયા છે?

ના કોઈને ઝુકાવા, ક્યારે મથ્યો નથી ને,
હું કોઈના ઝૂકાવ્યે, ઝૂક્યો છું એવું કયા છે?

છે વાત એ જુદી કે, તાક્યા નથી નિશાનો,
બાકી નિશાન મારા, ચૂક્યો છું એવું કયા છે?

તારા વિરહની પળમાં, વિચલિત થયો છું થોડો ,
તો પણ હજી છું મક્કમ, ટૂટ્યો છું એવું કયા છે?

માની લીધું કે સાચ્ચે, સાગર છે તારી આંખો,
ઊભો છું હું કિનારે, ડૂબ્યો છું એવું કયા છે?

મુજને મનાવવાના, તું કર નહી પ્રયત્નો,
થોડોઘણો છું થાક્યો, રૂઠ્યો છું એવું કયા છે?

-શૌનક જોષી

સ્વર : સૌનક પંડયા

તારા સ્મરણને મારામાંથી બાદ કરી જોઉં,
કોશિશ હું આપઘાતની એકાદ કરી જોઉં.

શા માટે બાધી રાખવા સગપણના પાંજરે?
લાવો, તમામ શ્વાસને આઝાદ કરી જોઉં.

કોનામાં લીલો મોલ લચી પડશે, શી ખબર
સર્વત્ર મારા જીવનો વરસાદ કરી જોઉં

આ ખાલી ઘરમાં હોતું નથી કોઇ આજકાલ,
રહેતુ’તું કોણ, લાવ, જરા યાદ કરી જોઉં

છું હું કોઇક માટેની સાષ્ટાંગ પ્રાથના,
મંદિરમાં કોણ છે, હું કોને સાદ કરી જોઉં?

જાઉં ને મૃત્યુ નામના રાજાધિરાજને
પેશેનજર રમેશની સોગાદ કરી જોઉં.

• રમેશ પારેખ

સ્વર :રવિન નાયક
સ્વરાંકન : રવિન નાયક

એક ફેરા હું નદીએ ન્હાવા ગઈ તે દીની ગઈ.
ત્યારથી મારે ઘેર હું પાછી કોઈ દી આવી નઈ.

સૈ, રે મારા ઘરને હું સાત ખોટની વાત હતી રે
હેત એવાં કે ખરતી’તી હું ભીંતના વતી રે

હું બિચારી એકલું બધું ભીંતને કહેતી રે
નદીયુંથીયે જબરી વાતું ઓરડે વ્હેતી રે

કોણ આ મારા સરખી મને ગોતતી દીવો લઈ

નદીએ હતી એકલી ખોબોચપટી નદી રે
જળ દેખાડી ભોળવી ગઈ કપટી નદી રે

આપમાંથી આપણને તાણી જાય છે એવી રે
આપણા તે આ ગામની મૂઈ નદીયું કેવી રે

જળમાં મારાં કેટલાંયે મોં જાઉં, એમાં હું કઈ?

-રમેશ પારેખ

સ્વર : રવિન નાયક
સ્વરાંકન : રવિન નાયક

આછી આછી રે મધરાતે જીવણ જોયો રે તને,
આછો ઊંઘમાં ઝીલાયો,આછો જાગમાં ઝીલાયો.
ખરબચડાં આંસુથી જીવણ રોયો રે તને.

જાળિયે ચડીને અમે ઝૂલણતું દીઠું કાંઈ
ફળિયે મોંસૂઝણાનું ઝાડ
અમે રે જીવણ બંધે પરબીડિયું ને,
તમે કાગળની માહ્યલું લખાણ.
મારા વેણના અભાવે જીવણ, મોહ્યો રે તને.

ઘાસની સળીય ભોંય વીંધતી ઊગે રે,
એવું અમને તો ઊગતાં ન આવડ્યું.
ઓછા ઓછા અડધેરી છાતીએ ઊભા’ર્યા પછી
આપ લાગી પૂગતાં ન આવડ્યું
પછી પાછલી પરોઢે જીવણ ખોયો રે તને.

– રમેશ પારેખ

સ્વર : અમર ભટ્ટ

સ્વરાંકન: અમર ભટ્ટ

નવસેરો હાર નંદવાયો ને બાઈ,
મારાં મોતી વેરાઈ ગયા ચોકમાં
વાસીદાં જેમ તેમ મેલી
ને લક લાજ ઠેલી
જતી’તી ઊભી શેરીએ હું ખવાતી કો’કમાં…..

મારાં મોતી વેરાઈ ગયા ચોકમાં…
મોતીને લુંજો કે ગહેકતે એમ જાણે
વૈયાનું હારબંધ ટોળું
ખેતરના મેલ સની લીલીછમ
લૂબઝુંબ ઊડતી જતી’તી મારી છોળ્યું
ગોફણ અણચિંતવેલ જાગી
–ની ઠેશ મને વાગી
લોથપથ ભાંગી પડી હું મને ઘેરી વળેલ ગામ લોકમાં
મારા મોતી વેરાઈ ગયા ચોકમાં…

આખું ગામ અરે, બાવળનું ઝાડ
. છતાં ગોકુળ કહેવાય હજી એને
દરિયાનું નામ કોઈ જાણતું ન હોય
પછી મોતીની વાત કરે તેને
ખાલી હથેળી જોતી
ને ફાટ ફાટ રેતી
ખાલી હથેળી જોતી
હું જાઉં મને ખેતી
બેવાઈ ગયાં મોતી ને બાઈ એને
દોરે ઝૂલે છે હજી ડોકમાં
મારા મોતી વેરાઈ ગયા ચેકમાં…

-રમેશ પારેખ

સ્વર : નિલા ધોળકિયા