ગુજરાતી સાહિત્ય

કિયે તે  બારણેથી  ઘરમાં  પધાર્યા રાણી – ?
–  અમે   તો  ઓટલે  બેઠા’તા રાખી અંધાણી

ગયા  તો લઈને  ગયા આગવી સમજ શાણી
ધર્યો  જો  હોત  ખોબલો  તરી  શકત   પાણી 

રદીફ  કાફિયાના    ઢોલ   છે   નગારાં  છે …
ગઝલ  તો  ખૂણામાં બેઠી   છે ઘૂમટો  તાણી !

સુખી   સુખી   અને  સંપન્ન  કુટુંબ   લાગે  છે
હસીખુશીથી  પીએ – ખાય  ધૂળ  ને  ધાણી ! 

છે    શૂરવીર    વટાવે   જે    શ્હેરની  સડકો
અને  કરે  જે  ઘરમાં  આવી વ્હાલની લ્હાણી ! 

લગાડો  લાહય   અને સજ્જ થઈ સુણો, મિત્રો
કવિના  શબ્દમાંથી     થાય   છે   નભોવાણી 

હતુ   શું  એવું  કે   ઝિલાઈ  નહિ  અમારાથી –
– કદીક  પાછલા પ્હોરે   પ્રગટ થતી   વાણી .. 

–  લલિત ત્રિવેદી

ગાય    છે    ને  ઘૂમે  છે  એમ  જિંદગી  મારી
રાત્રિએ   દળે    દળણાં   જેમ  કોઈ  દુખિયારી

 એમ  તું    વિચારોને   ભૂલવા   ચહે   છે  મન
ત્યાગની    કરે   વાતો    જેમ    કોઈ   સંસારી 

રંગ    એ    રીતે     પુર્યા    કુદરતે   પતંગામાં
 જે   રીતે  ચિતા  આગળ  હો  સતિને શણગારી 

પૂર્વમાં    સરિત –   કાંઠે    એમ    સૂર્ય   ઉગ્યો
 છે  બેડલું   ગઈ  ભૂલી  જાણે  કોઈ  પનિહારી !

 એ   રીતે   પડી   આંટી   મારી   હસ્ત રેખામાં
ગૂંચવાઈ    ગઈ   જાણે   જોઈને    દયા  તારી 

બુદ્ધિ    આજ એ  રી તે  લાગણી  ને  વશ  થઈ
જઈ  થઢે   ઉષા  ચરણે   જેમ   રાત   અંધારી

તાપ  કં ઈ ગની એવો   જિંદગી  ખમી  રહી છે
થઈ  ગઈ  છે   વર્ષાની  જાણે   પૂર્વ    તૈયારી. 

– ગની દહીંવાલા

મનાવી   ના   શકે  તું   એ   રીતે   ક્યારેય  નહીં રૂઠું
છતાં   માનું   નહીં   તો  માનજે   એ   રુસણું  તું જૂઠું. 

ઉઘાડો   તો  ખબર   પડશે   છે  પાનાં  યાદનાં કેવાં ?
ઉપર  તો   માત્ર   દેખાશે  સદા  બરછટ , કઠણ   પૂંઠું 

દીવાલો   ફાડીને  જો    પીપળો    ઊગી  શકે  છે  તો
કદી  શું    કોઈ   મોસમમાં   નહીં  પર્ણાય   આ  ઠૂંઠું?!

સરાણે   શ્વાસની   કાયમ  અમે  શબ્દોની   કાઢી  ધાર
ફક્ત   એ   કારણે   કે    કાવ્ય  કોઈ   ના    રહે   બૂઠું.

અને  એકાદ  દિવસે  ઊંઘ  થોડી  લાં …બી થઈ જાશે ,
મને    ઊઠાડવાને    માટે   મથશે   તું , નહીં    ઊઠું !

–  વિવેક મનહર ટેલર

ધ્રુમરેખા     મુજથીયે     આગળ     હશે
ને    થીજેલાં    અશ્રુઓ    પાછળ   હશે

હું   ધુમ્મસના  પંખીની  પાંખે  ઊડું   છું
મેં   જોયા   થીજેલા   ધુમાડાના    ટાપુ

પરીઓ કથા ત્યજીને ગગનમાં ઊડી  ગઈ
 બાકી  છે આગ ઓકતા રાક્ષસની  વારતા

ગળી  ગયો  છું હું ધુમ્મસની કૈં સુરાહીઓ
 કે  લાલ  રંગની ઉચ્છવાસમાં વરાળ પડે

માણસ  કહેવા બેઠો  છે માણસની વારતા
 તડકાની   મિશ્રઝાંયની   ધુમ્મસ  વારતા

– ભગવતીકુમાર શર્મા

એના  ઘરની  એક બારી મારા ઘર  સામે હતી
મારી જે  દુનિયા  હતી મારી નજર સામે  હતી

એક   સરખો  ગર્વ  બંનેને  હતો  વ્યક્તિત્વનો
એક  ઊંડી  ખીણ  પર્વતના શિખર સામે  હતી

રાતે   ચિંતા   કે  સવારે   સૂર્ય  કેવો  ઊગશે
ને  સવારે,   સાંજ  પડવાની ફિકર સામે  હતી

ને   વસંતોને  ઊમળકાભેર  માણી  લેત પણ
પણ હાય રે ! એક વેંત છેટે પાનખર સામે હતી

હું  જ અંધારાના ડર થી આંખ ના ખોલી શક્યો
એક  સળગતી  મીણબત્તી  રાતભર સામે હતી

મિત્રને  શત્રૂની  વચ્ચોવચ ખલીલ  ઊભો હતો
એક આફત પીઠ  પાછળ એક નજર સામે હતી.

–          ખલીલ ધનતેજવી